منظور از فایننس غیرمتمرکز یا متمرکز چیست؟

defi متمرکز بودن امور مالی یک کشور، به این معناست که بازار مالی آن تحت مدیریت کامل مقامات و بانک‌ مرکزی قرار دارد. در دنیای امروز، فایننس غیرمتمرکز شرایطی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که باعث کمرنگ‌تر شدن سیستم‌های مالی سنتی و دخالت دولت‌ها می‌شود.

 بنابراین با ظهور این نوآوری سیستم‌های مالی، مستقل از دولت و بانک مرکزی عمل می‌کنند. به طوری که سرمایه‌گذاران کنترل مستقیم بر دارایی خود دارند. به این خدمات مالی، فایننس (وثیقه) یا امور مالی غیرمتمرکز گفته می‌شود.

دیفای از تکنولوژی نهفته در ارزهای دیجیتال یعنی بلاکچین الهام گرفته است که در آن موجودی‌های مختلف، آمار تراکنش‌ها و تاریخچه آنها در دسترس است و توسط یک شخص یا نهاد خاص اداره نمی‌شود. این موضوع در کیفیت معاملات اهمیت زیادی دارد؛ زیرا استفاده از سیستم‌های متمرکز و نیروی کار انسانی، باعث کندی معاملات شده و به کاربران دسترسی کمتری برای مدیریت مستقیم سرمایه خود می‌دهد.

مزایای سیستم های مالی غیر متمرکز

• دسترسی یکسان جهانی به خدمات مالی

defi امروزه افراد بسیاری در کشورهای توسعه‌یافته، به دلیل دسترسی آسان به خدمات مالی، اهمیت این موضوع را دست کم می‌گیرند. در حالی که در برخی کشورها اگر مردم علاقه‌ای هم به امور مالی داشته باشند، به راحتی به آنها دسترسی نخواهند داشت. دیفای، شرایطی را ایجاد کرده تا تمام مردم جهان فارغ از نژاد، کشور یا مقدار سرمایه‌ای که در اختیار دارند، بتوانند دسترسی یکسانی به امور مالی غیرمتمرکز داشته باشند. آینده دیفای از این جهت بسیار قابل توجه است.

• مبلغ کم برای انتقال بین‌المللی وجوه

موضوع دیگری که شاید نادیده گرفته شود، هزینه انتقال وجه به سایر کشورهاست. این مشکل توسط مهاجرانی که برای خانواده خود پول می‌فرستند، بیشتر قابل درک است. در سیستم‌های مالی سنتی، برای انتقال وجه به سایر کشورها واسطه‌های زیادی درگیر می‌شوند. در نتیجه هزینه انجام تراکنش بالا می‌رود. اما با کمک دیفای، هیچ واسطه‌ای در کار نیست. بنابراین، هزینه این تراکنش‌ها به مقدار چشمگیری پایین می‌آید و تمام اقشار جامعه در کشورهای مختلف می‌توانند به‌راحتی از آن استفاده کنند.

• افزایش امنیت و حریم خصوصی

defi همانطور که گفتیم‌، در فایننس غیرمتمرکز، هر سرمایه‌گذار مسئول اصلی حفظ سرمایه خودش است و امور مالی بدون نیاز به تایید بانک مرکزی انجام می‌شود. این موضوع تاثیر زیادی در افزایش امنیت تراکنش‌ها و حفظ حریم خصوصی کاربران دارد.

• انجام معاملات بدون سانسور

در دیفای هیچ بانک و نهاد مرکزی وجود ندارد که بعد از انجام معامله آن را بی‌اعتبار بخواند یا به هر دلیلی خدمات مالی را به برخی افراد ارایه ندهد. معاملات در بلاکچین‌های دیفای به طور پیوسته انجام می‌شود و هر فرد در هرجای دنیا با دسترسی به اینترنت، می‌تواند در این معاملات شرکت کند.

این موضوع به کشورهایی که تحت سلطه رژیم‌های فاسد قرار دارند کمک زیادی می‌کند. مردم این کشورها می‌توانند از این ویژگی DeFi به نفع خود استفاده کنند تا سرمایه آنها در اختیار دولت قرار نگیرد. برای مثال خیلی از مردم ونزوئلا برای این که سرمایه خود را دور از دسترس دولت حفظ کنند، به خرید بیت کوین پناه برده‌اند.

مزایای اصلی دیفای چیست؟

دنیای سنتی مالی، به نهادهای گوناگونی مانند بانک و دادگاه وابسته است. در مقابل اما برنامه‌های دیفای به هیچ واسطه‌ای در این میان نیاز ندارند؛ زیرا این کدهای برنامه‌نویسی هستند که چگونگی انجام معاملات را از صفر تا صد تعیین می‌کنند. همچنین، کاربران به دارایی‌های خود تسلط و کنترل کامل دارند.

در دنیای دیفای هیچ‌کس نمی‌تواند پول شما را مصادره کند، بر امور مالیتان نظارت داشته باشد و یا حتی شما را از معامله با دیگر افراد منع کند. شفافیت در کنار تمام این موارد و هزاران مورد دیگر، فساد و سرقت را در DeFi به حداقل می‌رساند.

در کنار تمام این موراد، دیفای به شکل قابل توجهی هزینه‌ها را کاهش داده و یک سیستم مالی آسیب‌ناپذیر را ایجاد می‌کند. درست است که حذف بانک‌ها و واسطه‌ها به راحتی امکان‌پذیر نیست اما DeFi در ابتدای راهی ایستاده است که انتهای آن حذف کامل دنیای مالی متمرکز است.

DeFi امکان تغییر اطلاعات، سانسور و یا از کار افتادن سیستم‌ها را به حداقل می‌رساند. تمامی این امتیازات با استفاده از بلاک چین به راحتی قابل انجام است. به عبارتی داده روی بلاک چین ذخیره شده و بین تمام افرادی که به شبکه متصل هستند، پخش می‌شود.

از دیگر مزایای گسترش دیفای ، دسترسی آسان تمامی افراد بدون توجه به موقعیت جغرافیایی آن‌هاست. این موضوع برای کسانی که در حال حاضر نمی‌توانند به راحتی از سیستم مالی حاکم استفاده کنند، بسیار حائز اهمیت است.

مهم‌ترین چالش‌های defi چیست ؟

درست است که هدف پشت پروژه دیفای بسیار ارزشمند است اما نیازمند فعالیت و زمان زیادی است که بتواند به طور کامل به دنیا معرفی شود. با این تفاصیل چندان دور از ذهن نیست که این برنامه در کنار تمام مزایایی که دارد، با چالش‌هایی نیز مواجه است برخی از مهم‌ترین این چالش‌ها عبارتند از:

• سرعت

در حال حاضر، بلاک چین‌ها بسیار کندتر از رقبای متمرکز خود در حال فعالیت و گسترش هستند؛ در نتیجه مدت زمانی بیشتری نیز طول می‌کشد تا به هدف نهایی خود نیز برسند. برای مثال اتریوم را در نظر بگیرید؛ این ارز که تا به امروز، مهم‌ترین پروژه دیفای است، تنها می‌تواند 14 تراکنش در ثانیه را پردازش کند. البته توسعه‌دهندگان این برنامه، اعلام کرده‌اند که این مشکل به زودی برطرف می‌شود.

• احتمال خطا از سمت کاربر‌

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کاربران دیفای این است که مسئولیت تمامی فعالیت‌ها و معاملات بر عهده خودشان است. برای مقال اگر شما رمز عبور حساب بانکی خود را فراموش کنید، می‌توانید به راحتی و با مراجعه به یکی از شعب بانک موردنظر، اطلاعات خود را بازیابی کنید.

 اما بلاک چین هایی مانند اتریوم، هویت شما با استفاده از یک رشته متنی از حروف و اعداد به نام «کلید خصوصی» (Private Key) تعیین می‌شود. در نهایت، اگر این کلید گم شود، برای همیشه دسترسی به موجودی آن حساب بانکی برای همیشه از دست خواهد رفت.

علاوه‌بر آن، تمامی تراکنش‌های صورت گرفته در این بستر، برگشت‌ناپذیر هستند. یعنی اگر شما مبلغی را اشتباها با کیف پول دیگری واریز کنید، هیچگاه نمی‌توانید دوباره آن مبلغ را بازگردانید.

• تجربه کاربری بد

اگر کاربری باشید که به تازگی فعالیت خود را در دنیای ارزهای دیجتال آغاز کردید، ممکن است فعالیت در حوزه دیفای کمی برایتان مشکل باشد. در نتیجه بسیاری از کاربرانی که می‌خواهند در این فضا فعالیت داشته باشند، به دلیل سخت بودن محیط کاربری از آن خارج می‌شوند.

قراردادهای هوشمند بسیار آسان و سریع بوده و ریسک کمتری برای شما به همراه دارد. با اینحال هنوز هم با چالش‌های حقوقی متعددی مواجه‌اند. برای مثال، تا به حال مراجع قانونی حتی یک قرارداد هوشمند خانه را به رسمیت نشناخته‌اند.

از طرفی دیگر از آنجایی که قراردادهای هوشمند را نمی‌توان متوقف کرد، وجود کوچک‌ترین باگ یا کدی می‌تواند باعث ایجاد مشکلات متعدد شود.