مزایای تعریف و ساخت پرسونا

تعریف و مشخص کردن پرسونای مخاطب و پرسونای مشتری به بیزنس‌ها کمک می‌کند تا درک بهتری از مشتریان خود و نیازهایشان داشته باشند. راه‌های سریع و ارزان برای بهبود محصول و خدمات را شناسایی کنند و مشتری‌ها را راضی کنند. همچنین ساخت پرسونا کمک می‌کند تا:

• رهبران و سهامداران ایده‌ها و ویژگی‌های جدید در سایت را ارزیابی کنند
• معماران اطلاعات، ساختارها، رابط‌های کاربری و تگ‌گذاری‌ها را توسعه دهند
• طراحان سایت اطلاعات مفیدی در مورد چگونگی ظاهر کلی وب سایت به دست آورند
• مهندسان سیستم و برنامه‌نویسان بر اساس رفتار کاربران در مورد انتخاب رویکردها تصمیم بگیرند
• کپی‌رایترها مطمئن می‌شوند که محتوای مناسبی برای مخاطبان سایت نوشته شده است.

انواع اصلی پرسونا

هر کسب و کار، بیزنس، سازمان یا پیج اینستاگرامی پرسونای مربوط به خود را دارد. مثلا ممکن است اکثر مخاطبین و مشتریان یک مغازه، بین ۱۸-۳۰ سال سن داشته باشند، جزء قشر پولدار جامعه محسوب شوند و تفریح را به هر فعالیت دیگری ترجیح دهند.

اما مشتریان یک مغازه شامل خانم‌های باردار، چاق و میانسال باشد. به هر حال به تعداد انواع کسب و کارها، انواع پرسونا وجود دارد. اما همه پرسوناها به طور کلی در چهار دسته قرار می‌گیرند:

پرسونای خریدار (buyer personas) (معروف به: شخصیت‌های بازاریابی)

پرسونای کاربر (user personas) (با نام مستعار: طراحی شخصیت‌ها)

شخصیت‌های اولیه (proto-personas)

و طیف‌های پرسونا (persona spectrums)

دو مورد اول از این چهار مورد رایج‌تر از بقیه هستند. بیایید با این دو مورد شروع کنیم.

پرسوناهای کاربر در مقابل پرسوناهای خریدار

پرسونای کاربر که به آن پرسونای طراحی هم گفته می‌شود و پرسونای خریدار که به عنوان پرسونای بازاریابی شناخته می‌شود، معمولا به طور گسترده‌تر مورد بحث قرار می‌گیرند و حتی گاهی با هم اشتباه گرفته می‌شوند. پس قبل از هر چیزی این دو مورد را تعریف می‌کنیم و شباهت‌ها و تفاوت‌های اصلی آن‌ها را بیان می‌کنیم.

۱. پرسونای خریدار (شخصیت‌های بازاریابی)

شما می‌توانید پرسونای خریدار (Buyer persona) یا پرسونا مصرف کننده را بر اساس اطلاعاتی که از مشتریان فعلی خود دارید و تحقیقاتی که در زمینه بازارتان انجام داده‌اید، تعریف کنید. هدف اصلی از تعریف پرسونای خریدار، مشخص کردن تفاوت بین تلاش‌های بازاریابی در هر بخش از مارکت بیزنس شما است. همه تحقیقات و تجزیه و تحلیل‌هایی که در زمینه شکل‌گیری جزئیات پرسونای خریدار انجام می‌شود برای درک بهتر نقش محصول شما در زندگی خریداران است.

هدف اصلی این است که روی پیام اصلی کسب و کار خود تمرکز کنید تا محصولتان را به شیوه‌ای دقیق و جذاب برای بازار هدفتان معرفی کنید. مثلا اگر مشکلات خاصی را که محصول راه‌حل‌هایی برای آن‌ها دارد، نشان دهید، پرسونای خریدار می‌تواند مسیر گسترده و هموارتری برای توسعه و فروش بیشتر محصول ایجاد کند.

۲. پرسونای کاربر یا طراحی شخصیت‌ها

پرسونای کاربر (User persona) بر اساس تحقیق در مورد کاربران به دست می‌آید و هدف اصلی آن پرورش همدلی برای تأثیر در روند طراحی است. تحقیقات و تجزیه و تحلیل‌هایی که در این زمینه انجام می‌شود، مشابه شخصیت‌های خریدار است؛

از این لحاظ که شما پایگاه کاربر واقعی یا بالقوه خود را بررسی می‌کنید تا بفهمید چه کسانی هستند، چه کارهایی را و به چه صورت با محصول شما انجام می‌دهند؛ چه عواملی بر تجربه آنها تأثیر می‌گذارد و اینکه کلا چگونه می‌توانید محصولاتتان را بهبود بخشید تا تجربه مخاطب و مشتری را تا حد امکان روان، کارآمد و لذت‌بخش کنید.

هر دو نوع پرسونایی که بررسی کردیم، افراد واقعی یا بالقوه‌ای را در نظر می‌گیرند که محصول یا پیام‌های شما را در درجات مختلف تجربه خواهند کرد. شما می‌توانید از هر دو نوع برای کشف روش‌های شخصی‌سازی، تکرار و بهبود محصولات موجود و تلاش‌های بازاریابی خود استفاده کنید.

تفاوت اصلی این دو persona این است که شخصیت خریدار (بازاریابی) مبتنی بر افرادی است که محصول را خریداری کرده‌اند و در درجه اول روی بهبود تلاش‌های بازاریابی که بیزنس را به این افراد می‌رساند، تمرکز می‌کند. در حالی که شخصیت کاربر مبتنی بر افرادی است که در آینده از محصول استفاده می‌کنند. در این مورد بیشتر روی بهبود طراحی محصول تمرکز می‌شود.

اگر شما یک طراح تجربه کاربری یا UXer هستید، بهتر است با شخصیت‌های بازاریابی آشنایی داشته باشید و آنها را از شخصیت‌های کاربر جدا کنید. به یاد داشته باشید که شما با این دو مورد بیشتر از موارد دیگر کار خواهید کرد.

۳. شخصیت‌های اولیه یا Proto-personas

Proto-personas | پرسونا مصرف کننده

Proto-personas شخصیت‌هایی هستند که بر اساس حدسیات ساخته شده‌اند. مثلا اگر زمان و منابع شما برای تحقیق در مورد کاربران به هر دلیلی محدود است، این نوع پرسونا می‌تواند راه سریع و آسانی برای پیاده‌سازی این ابزار باشد. اما به هر حال کمبودها و ایراداتی هم دارد.

۴. طیف‌های پرسونا یا persona spectrums

persona spectrums بیشتر از همه در صنعت طراحی تجربه کاربری مورد توجه قرار گرفته‌ است. persona spectrums یک کاربر معمولی را در نظر می‌گیرد و همان شخص را در طیف‌های مختلفی از توانایی، هویت، پیش‌زمینه یا تجربه تکرار می‌کند تا طیف وسیعی از نیازهای کاربر را در فرایند طراحی دخیل کند.

مثلا اگر در زمینه تجهیزات پزشکی و اعضای مصنوعی فعالیت می‌کنید، می‌توانید پرسوناهای مختلفی مانند:

• شخصی که یک بازو ندارد (قطع عضو یا فلج)
• بازوی او موقتا غیر قابل استفاده است (بازو در گچ است)
• یا قبلا جراحی خاصی روی بخشی از دست و بازوی او انجام شده است
• یا هر نقص دیگری که می‌دانید تعریف کنید.

به هر حال باید افراد مختلف با ویژگی‌های خاصی را که می‌توانند از محصول یا خدمات شما استفاده کنند تعریف کنید. ممکن است حتی در حال حاضر یک سری از افراد جامعه مشتری و مخاطب شما نباشند، اما در زمان یا موقعیت خاصی جزء مشتریان احتمالی شما قرار بگیرند؛ مثلا زمانی که حادثه‌ای رخ می‌دهد یا سن اشخاص بالاتر می‌رود. در چنین موقعیتی بهتر است مشتریان احتمالی در آینده را هم در نظر بگیرید و برای آن‌ها پرسونا تعریف کنید.