دنیای متاورس چیست؟

دنیای متاورس برای درک بهتر مفهوم متاورس اول گاهی به معنای آن میاندازیم. متاورس از دو واژه متا (Meta) و ورس (Verse) تشکیل شده است. کلمه متا به معنی «برتر» و ورس که از کلمه «Universe» گرفته شده به معنی «جهانی» است. به این ترتیب عبارت متاورس را می‌توان «جهان برتر» یا «برتر از جهان» تلقی کرد.

متاورس به عنوان یک شبکه‌ مجازی عمل کرده که در آن کاربران قادر خواهند بود با یکدیگر و با دیگر اجزای محیط اطراف خود تعامل کنند. به عبارتی دیگر، در دنیای متاورس افراد به صورت آنلاین و مجازی به نقش‌آفرینی می‌پردازند.

این دنیای مجازی، جنبه‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی،‌ بازی‌های ویدیوئی، فناوری واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) و در نهایت بلاک‌چین را با یکدیگر ادغام می‌کند. به همین دلیل متاورس را می‌توان به دنیایی که توسط واقعیت‌های مجازی و واقعیت‌های افزوده ساخته می‌شود هم نسبت داد.

دنیای متاورس با افزایش نفوذ بلاک‌چین در دنیای فناوری، پای متاورس به بازی‌های بلاک‌چینی باز شد. بازی‌هایی که افراد در آن می‌توانند آیتم‌های بازی را در قالب توکن خریداری و معامله کنند. البته توجه داشته باشید نوع عملکرد بازی‌های متاورس در بلاک‌چین، تفاوتی با بازی‌های غیر بلاک‌چینی ندارد و فقط دارایی‌های بازیکن در بازی به توکن تبدیل شده است.در ادامه این مقاله از تدریس24 همراه ما باشید.

واژه متاورس از کجا آمده است؟

دنیای متاورس برای نخستین بار در رمان علمی تخیلی «سقوط برف» (Snow crash) اثر «نیل استیونسن» (Neal Stephenson) که در سال ۱۹۹۲ نوشته شده، ابداع و بیان شده است. در این رمان انسان‌ها به‌عنوان آواتارهای قابل‌برنامه‌ریزی با یکدیگر و همچنین با عامل‌های نرم‌افزاری در یک محیط مجازی سه‌بعدی که در حقیقت استعاره‌ای از دنیای حقیقی است، تعامل برقرار می‌کنند. در حقیقت استیونسن از این واژه برای توصیف نسل جدیدی از اینترنت بر پایه واقعیت مجازی استفاده کرده است.

متاورس خلق‌شده توسط استیونسن به عنوان یک محیط شهری با جاده‌ای به عرض ۱۰۰ متر برای مخاطبین توصیف شده است. این ملک مجازی به گروهی تخیلی تعلق دارد و امکان خریداری آن توسط سایر افراد و همچنین ساخت‌وساز در آن امکان‌پذیر است.

در محیطی که در این رمان ترسیم شده است، کاربران می‌توانند با استفاده از وسیله‌ای شبیه به عینک ایمنی مجهز به یک نمایشگر واقعیت مجازی باکیفیت وارد دنیای متاورس شوند و آن را از دیدگاه اول‌شخص تجربه کنند. استیونسن در رمان خود ما را با موجوداتی شبیه به موجودات افسانه‌ای آشنا می‌کند که همیشه با متاورس در ارتباط هستند.

در متاورس رمان سقوط برف افراد می‌توانند در غالب آواتارها به هر شکلی که دوست دارند ظاهر شوند؛ بنابراین شاید منشأ ایده استفاده از آواتارها در متاورس همین رمان باشد. تنها محدودیت ایجاد شده برای آواتارهای ساکن دنیای مجازی رمان، ارتفاعی است که می‌توانند در آن رفت‌وآمد کنند. ساکنان این دنیای مجازی می‌توانند درست مانند انسان‌های دنیای واقعی این طرف و آن طرف بروند یا از وسایل نقلیه استفاده کنند. جالب است بدانید که استیونسن در دنیای مجازی خود منوریلی با ایستگاه‌های مختلف را نیز قرار داده است.

دنیای متاورس در مورد ریشه کلمه «متاورس» (Metaverse) هم باید بگوییم این کلمه در حقیقت ترکیبی از کلمه یونانی Meta و کلمه انگلیسی Universe است. کلمه یونانی Meta در حقیقت پیشوندی به معنی «پس از…» یا فراتر و کلمه انگلیسی Universe هم به معنی جهان هستی است؛ بنابراین اگر بخواهیم کلمه یونانی انگلیسی متاورس را به‌صورت تحت‌الفظی به فارسی ترجمه کنیم، باید آن را «فراتر از جهان هستی» ترجمه کنیم.

تاریخچه متاورس

دنیای متاورس با وجود اینکه هنوز خیلی با نمونه‌های کاربردی فناوری متاورس فاصله داریم اما این مفهوم مدتهای طولانی و برای چندین دهه است که در داستان‌ها، بازی‌های رایانه‌ای و فناوری‌های دیجیتال مطرح بوده است. در حقیقت واژه متاورس و خلق آن به دهه ۹۰ میلادی زمانی که نیل استفنسون (Neal Stephenson) کتابی با نام اِسنو کرَش (Snow Crash) منتشر کرد باز می‌گردد.

این نویسنده در این کتاب برای اولین بار مفاهیمی مثل متاورس و آواتار (Avatar) را در قالب داستان پیش‌بینی کرد. مفاهیمی که سالها بعد از آن با همین نام به دنیای دیجیتال راه پیدا کردند. این ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. مدت‌ها بعد نویسنده کتاب بازیکن شماره یک آماده (Ready Player One) ، ارنست کلاین (Ernest Cline) به روایت زندگی انسانها در سال ۲۰۴۴ می‌پردازد.

در این کتاب روایت شده انسان‌ها می‌توانند زندگی مشقت‌باری که در دنیای واقعی دارند را با زندگی در دنیای مجازی و دیجیتال ادامه دهند. نگاهی به همه این جریانات و در نهایت تغییر نام فیس‌بوک به متا همه نشان‌دهنده این است که از گذشته تاکنون برنامه‌های زیادی برای مقوله متاورس وجود داشته است.

سه جنبه اصلی دنیای متاورس

دنیای متاورس در مفهوم‌شناسی متاورس، سه جنبه اصلی وجود دارد که هرکدام از مشخصه‌های اصلی این تکنولوژی به‌شمار می‌روند:

حضور (Presence): درواقع شما باید در متاورس در فضای مجازی و درکنار دیگر اجزا احساس واقعی بودن و احساس حضور داشته باشید. تحقیقات متعدد نشان می‌دهند که این حس کیفیت تعاملات مجازی را بهبود می‌بخشد. واضح است که این احساس تجسم کردن و حضور داشتن ازطریق نمایشگرهای هدست‌هایی که روی سر قرار می‌گیرند به کاربر منتقل می‌شود.

قابلیت همکاری (Interoperability): این جنبه از متاورس بدین معنا است که شما بتوانید در آن به‌راحتی در فضاهای مجازی سیستم‌های مختلف دنیای مجازی گوناگون سفر کنید. یعنی متاورس باید دنیایی یکپارچه باشد که شما به‌وسیله یک آواتار یکسان در بخش‌های مختلف آن بتوانید حضور پیدا کنید و در همگی آن‌ها یک شخص واحد باشید. برای مثال سرویس ReadyPlayerMe به کاربران اجازه می‌دهد تا با ساخت یک آواتار واحد در فضاهای مجازی مختلف حضور داشته باشند و از امکانات آن‌ها استفاده کنند. برای مثال شما می‌توانید با استفاده از برنامه Animaze وارد جلسات Zoom شوید.

دنیای متاورس استانداردسازی (Standardization): هر سیستم،‌ سرویس و پلتفرمی نیاز به اعمال استاندارد در تک‌تک اجزای خود دارد. درواقع این جنبه از متاورس باعث می‌شود بخش Interoperability پلتفرم‌ها و سرویس‌های مختلف متاورس شروع به کار کنند. جالب است بدانید سازمان‌های بین‌المللی همانند Open Metaverse Interoperability Group ایجاد شده‌اند تا با طراحی پروتکل‌های مختلف بین دنیاهای مجازی پل ارتباطی ایجاد کنند.