بازاریابی سبز یا (Green Marketing) چیست؟

بازاریابی سبز تا قبل از مطالعه در مورد بازاریابی سبز، نمی‌دانستم که بازاریابی هم می‌تواند رنگ داشته باشد! البته، مسئله خیلی عمیق‌تر از یک رنگ است. اما قبل از آنکه به اصل موضوع بپردازم، طبق معمول بحث را با یک مثال در زندگی روزمره شروع می‌کنم. خب همه ما وقتی به یک فروشگاه می‌رویم تا چیزی بخریم، معمولا اولین سوالی که از ذهنمان عبور می‌کند، این است که: قیمتش چنده؟ و احتمالا پس از تحلیل و تایید مالی هزینه، احتمالا می‌پرسیم که حالا این محصول به چه درد ما می‌خورد!

البته گاهی وقت‌ها سوالات تخصصی‌تری هم از خود می‌پرسیم. به عنوان مثال، یکی از دوستانم، هر چیزی که خریداری می‌کند، میزان قند، چربی و… آن را به دقت مورد بررسی قرار می‌دهد تا از سلامت محصول کاملا مطمئن شود. البته صرف‌نظر از نتیجه بررسی‌هایش، 99 درصد مواقع آن محصول را می‌خرد!

اما بحث امروز ما در مورد اندک افرادی است که قبل از خرید محصول مورد نظرشان این سوال بسیار حیاتی، بشردوستانه، آینده نگرانه، دلسوزانه و مسئولانه را از خود می‌پرسند که: آیا این محصول ضرری به محیط زیست می‌رساند یا نه؟! زباله‌های این محصول چه می‌شوند؟ آیا این محصول ارگانیک است؟ اصلا آیا این محصول ارزش قیمت بالایش را دارد؟

من، به عنوان فردی که در رشته مدیریت گردشگری تحصیل کرده، و نسبت به شما ادعای بیشتری به تلاش در جهت حفظ محیط زیست دارد، و اگر پای حرف‌هایش بنشینید، ساعت‌ها در مورد توسعه پایدار و مباحث این چنینی با شما صحبت خواهد کرد (اگر طاقت بیاورید)، تصمیم گرفتم که امروز به بررسی و معرفی پاک‌ترین روش بازاریابی یعنی بازاریابی سبز بنشینم و کمی از دغدغه‌های محیط زیستی خود و بسیاری دیگر را با شما در میان بگذارم.

در ادامه این مقاله از تدریس24 همراه ما باشید.

بازاریابی سبز چیست؟

در دنیا موسسات زیادی در حوزه محیط زیست و بازاریابی فعالیت می‌کنند و تعاریف مختلفی را از بازاریابی سبز (بازاریابی محیط زیستی یا اکو – بازاریابی) ارائه داده‌اند. اما خب، وجه مشترک تمامی تعاریف این است: بازاریابی سبز یعنی بازاریابی محصولات و خدماتی که بصورت پایدار، به بهبود محیط زیست کمک می‌کنند و استفاده از آن‌ها از نظر محیط زیستی بهتر است.

اما آیا بازاریابی سبز تنها به تولید محصولات سازگار با محیط زیست محدود می‌شود؟ خیر، باید با دید بازتری به آن نگاه کنیم. واقعیت این است که بازاریابی سبز تمامی فعالیت‌ها و اقدامات محیط دوستانه یک کارخانه تولیدی یا یک شرکت ارائه دهنده خدمات را شامل می‌شود.

به بیان دیگر، ما یا هر فرد دیگری که ادعای استفاده از روش بازاریابی سبز را داریم، بایستی اصول آن را در 0 تا 100 اقدامات و فعالیت‌های خود رعایت کنیم. اقداماتی مانند تغییر در طراحی محصولات، تغییر در صنعت و فرایند تولید کالا، بسته‌بندی زیست محیطی و سایر تغییراتی که لازم است در کنار صورت بگیرند تا از تخریب محیط زیست جلوگیری شود.

خب شاید این سوال برای شما مطرح شود که: اگر فقط به فکر محیط زیست باشیم، پس کی بفروشیم؟! اتفاقا همینجا است که بازاریابی سبز وارد عمل می‌شود و در آرامش کامل پاسخ می‌دهد: نگران نباشید، اگر نکاتی را که به شما معرفی می‌کنم رعایت کنید، هم سود و فروش خواهید داشت، هم از نابودی محیط زیست جلوگیری خواهید کرد!

چگونه؟ خیلی راحت، برای مثال کافی است اقدامات شما باعث کاهش مصرف انرژی شود، آن وقت هم در هزینه شما صرفه‌جویی می‌شود و هم انرژی بیشتری برای استفاده نسل‌های آینده باقی می‌ماند (این جان کلام همان توسعه پایداری است که ابتدای مقاله به آن اشاره کردم!).

بازاریابی سبز خود را چگونه آغاز کنیم؟

خب، در این قسمت فرض ما این است که شما بازاریابی سبز را به عنوان روش بازاریابی یا حداقل یکی از استراتژی‌های بازاریابی کسب و کار خود انتخاب کرده‌اید و قصد دارید در این مسیر قدم بردارید. فعلا برای شروع نیازی نیست درختی بکارید .

هرچند کار بسیار موثر و مفیدی است اما قرار است اقدامات شما که سازگار با محیط زیست هم هست، در مسیر بازاریابی و فروش محصولات و خدماتتان قرار گیرد. بنابراین ابتدا باید بررسی کنیم که چگونه می‌توان در این مسیر سبز گام برداشت و از رویکرد بازاریابی سبز استفاده نمود.

برای شروع اجازه بدهید با یک مثال پیش برویم. فرض کنیم شما فروشگاه زنجیره‌ای دارید و تصمیم گرفته‌اید که دیگر از کیسه پلاستیکی استفاده نکنید زیرا شما بخوبی می‌دانید که نزدیک به 1000 سال زمان می‌برد تا یک کیسه پلاستیکی تجزیه شود. شما فردی هستید که به دنیای خود اهمیت می‌دهد. شما می‌خواهید دنیای خود را بهتر کنید. پس تصمیم می‌گیرید تا کسب و کارتان را با محیط زیست سازگار کنید و از انباشت زباله جلوگیری نمایید.

بنابر این یک ایده به ذهن شما می‌رسد، اینکه بجای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، کیسه‌های چندبار مصرف پارچه‌ای به مشتریان بدهید و حتی می‌توانید از آن‌ها بخواهید که اگر بار دیگر به فروشگاه شما آمدند و کیسه‌های پارچه‌ای شما را با خود آوردند، برایشان تخفیف قائل شوید. به همین سادگی، شما در مسیر بازاریابی سبز قدم برداشته‌اید. با این کار هم برند خود را تبلیغ خواهید کرد و هم از محیط زیست خود دفاع کرده‌اید.

خب الان که ایده بازاریابی سبز در ذهن‌تان ریشه دوانده، می‌خواهیم یک پیشنهاد بسیار کاربردی به شما بدهیم. ایدۀ شما هرچیزی که باشد، می‌توانید آن را آنلاین بفروشید. در این مسیر هم با چالش‌های زیادی روبرو می‌شوید که دوره فروش اینترنتی کمک بسیار زیادی به شما می‌کند. حتماً به صفحه این دوره بروید و نگاهی به سر فصل‌های آن بیاندازید.

دلایل اهمیت داشتن بازاریابی سبز چیست؟

بازاریابی Green Marketing از دو دیدگاه کلی حائز اهمیت است. دیدگاه اول کمک به نگهداری صحیح از منابع طبیعت و کمک به مبارزه با آلودگی‌های متعدد که در حال تخریب طبیعت و کره زمین هستند، است. درواقع با این دیدگاه، یک کمپانی تنها در حال تولید یک سری محصول نیست.

شرکت‌های فعال در این بازاریابی با تولید محصولات سبز نه فقط به روند تولید و فروش محصولات خود می‌پردازند، بلکه از این طریق رسالت اجتماعی و مسئولیت انسانی خودشان را نیز به اطلاع همه می‌رسانند.

آن‌ها با این کار هم دیگران را تشویق به این کار می‌کنند و هم باعث می‌شوند تا شرکت‌های سودجویی که با تولید انبوه محصولات مضر و آلوده برای طبیعت، به فکر جیبشان هستند کمی به خودشان بیایند. ما به عنوان انسان‌ در هر زمینه‌ای که فعالیت داشته باشیم باید وظیفه خودمان را برای کمک به طبیعت جدی بگیریم.

دیدگاه دوم بحث سودآوری و افزایش محبوبیت برند شماست. اگر شما در حوزه بازاریابی سبز فعالیت داشته باشید، به مخاطبین خود این پیام را می‌دهید که طبیعت و کره زمین و در نتیجه آن، زندگی بهتر انسان‌ها برای شما اولویت اصلی هستند. این موضوع باعث می‌شود تا مشتریان و مصرف‌کنندگان متوجه رویکرد خالصانه شما شده و به سمت شما و محصولاتتان سوق پیدا کنند.

درضمن، تولید محصولات و سرویس‌های پاک نمایش‌دهنده مسئولیت‌پذیری شما در قبال سیاره زمین است و این دقیقاً یکی از فاکتورهای اصلی مشتریان برای انتخاب فروشگاه‌ها و سرویس‌دهندگان است؛ چراکه با این کار شما از یک تجارت ساده به یک کسب‌وکار قابل اعتماد برای مصرف‌کنندگان تبدیل می‌شوید.

از طرف دیگر می‌دانیم که محصولات سازگار با محیط زیست به جز پاک و سالم بودن، کیفیت عالی و طبیعی دارند و مشتریان نیز همیشه عاشق محصولات طبیعی و ارگانیک هستند. مردم از مواد شیمیایی و مواد اولیه مصنوعی بیزار هستند و این فرصتی بی‌نظیر برای کسب‌وکار شما فراهم می‌کند تا با تبلیغات هدفمند این افراد را به سمت محصولات خود بکشانید و از همین راه فروش خود را افزایش دهید.